Energia u koni

Energia u koni. Podstawą treningu konia jest jego wysiłek fizyczny. Podejmowanie wysiłku wymaga dostarczenia większej ilości energii. Energia podczas wysiłku używana jest głównie przez kurczące się mięśnie szkieletowe. Bezpośrednią, chemiczną formą energii zużywaną przez komórki jest ATP (adenozynotrójfosforan).

Co to jest ta energia?

Zapotrzebowanie energetyczne konia to główny czynnik, który należy brać pod uwagę ustalając dietę dla każdego konia. Energia nie tylko jest potrzebna do pracy, ciężkiego treningu. Potrzebna jest do zwykłego funkcjonowania organizmu. Organizm zużywa energię nawet podczas snu. Energia wykorzystywana jest do utrzymania pracy organów wewnętrznych, przeprowadzania procesów wzrostu i odbudowy struktur komórkowych.

Krótko mówiąc ENERGIA jest niezbędna do życia, ponieważ komórki organizmu używają jej do wypełniania swoich zadań.

Zapotrzebowanie konia na energię

Zaglądając do tabeli zapotrzebowań na składniki pokarmowe koni możemy pomyśleć, że określenie potrzeb energetycznych jest banalne. Niestety jest całkiem odwrotnie.

Nie wystarczy ustalić wagi, wzrostu. Już ustalenie wagi przysporzyć może wielu problemów (dostęp do wagi dla koni jest ograniczony). Z taki problemem można sobie jednak poradzić. Ciężar konia należy wówczas oszacować na podstawie jego wzrostu, kondycji (budowy) i rasy . Istnieją również metody pomiarowe przy których używa się specjalnych taśm lub przeliczników.
Problematyczne może również być przypisanie konia do odpowiedniej grupy. O ile wiek koni rosnących może być oczywisty (choć i tu czasem zdarzają się problemy) to zakwalifikowanie konia do grupy koni starszych może być poważnym dylematem.

Podobnie sprawa ma się z obciążeniem pracą. Jak odpowiedzieć sobie na pytanie czy mój koń jest w lekkim treningu czy może pracuje ciężko?

Tabela zapotrzebowań

Wytyczne dotyczące żywienia zmieniają się w zależności od źródła z którego pochodzą tabele. Nie wszystkie tabele są takie same. Często w tabelach takich brakuje innych czynników wpływających na zapotrzebowanie w energię. W tabelach na próżno szukać podziału na rodzaj utrzymania. Nie znajdziemy informacji czy koń mieszka w stajni, czy jest wypuszczany na pastwisko, czy spędza czas w stadzie. W tabelach brakuje również informacji dotyczących warunków środowiskowych takich jak temperatura powietrza, wilgotność, wiatr. Ważna informacja jest temperament danego osobnika.

Poziom poboru energii

Przy ustaleniu zapotrzebowania w energii ważną informacją jest aktualny poziom energii. To znaczy jaka energia jest dostarczana z aktualnej diety. Ustalenie aktualnego poboru energii wcale nie jest łatwe. Musimy wiedzieć ile dokładnie siana zjada koń i paszy, której ilość określana jest miarkami, które nie oddają wiarygodnej informacji.  Należy pamiętać, że wartość energetyczna siana może znacznie się różnić w zależności od jego jakość.
Wszystkie te kwestie powodują, że chcąc mieć ustalona prawidłowo dietę dla swojego konia warto zasięgnąć rady doświadczonego dietetyka. Osoba taka razem z właścicielem konia jest w stanie odpowiednia dopasować do konia odpowiednią dietę.

Jak powstaje energia u konia?

Odpowiedź na to pytanie to ogromna wiedza z zakresu biochemii i wymagałaby przynajmniej osobnego opracowania. W skrócie jednak opisując powstawanie energii możemy ująć to tak. Istnieją takie specjalne małe cząsteczki, które przenoszą energię są nimi „adenozynotrifosforan”, w skrócie ATP.

ATP składa się głównie z glukozy i kwasów tłuszczowych. Niestety ich ilości w mięśniach są niewielkie a to przez to, że koń  w naturze porusza się najczęściej stępem. Koń który potrzebuje więcej energii musi gromadzić inne źródła energii.

Glikogen, jest koncentratem glukozy zmagazynowanym w mięśniach i to on gdy zachodzi potrzeba zwiększenia energetycznego rozpada się poprzez co powoduje na bieżąco powstawanie cząsteczek ATP. to jednak nie wszystko bo glikogen magazynowany jest, także w ograniczonej ilości. Na pomoc przychodzi wątroba gdzie także odkładany jest glikogen.

Niestety jego eksploatacja następuje z opóźnieniem, gdyż musi najpierw zostać przetransportowany do mięśni. To wymaga czasu i kolejnych reakcji chemicznych. Objawia się to zmęczeniem naszego konia. Pozostaje jeszcze tkanka tłuszczowa, która przechowuje energię w postaci trójglicerydów i tak dalej. Aby opisać cały proces należało by się mocno zagłębić. Nam to wystarczy.

Jakie są źródła energii u konia?

Energia pochodzi głównie z dwóch źródeł: tłuszczów i węglowodanów. O ile tłuszcze to dość oczywista grupa, tak węglowodany stanowią bardziej złożoną kwestię i przysparzają więcej nieporozumień. W tej grupie zawierają się takie określenia jak cukry, skrobia, monosacharydy, fruktany, włókno, węglowodany niestrukturalne itp. Białko też może dostarczać energii, ale jest to bardzo nieefektywne źródło, gdyż niepotrzebnie obciąża organizm.

W diecie koni wartość energetyczna pasz i zapotrzebowanie koni na energię wyrażane są MJ lub kcal energii strawnej, zaś wartość białkowa pasz i ich zapotrzebowanie – w białku ogólnym
strawnym.

Pasza, którą podajemy naszemu koniowi ma zaspokoić jego wszelkie potrzeby. Gdy koń ma za mało energii z pożywienia, wówczas jego organizm zaczyna korzystać z rezerwa wówczas obserwujemy utratę masy ciała konia. Tutaj koniecznie należy podkreślić, że utrata masy ciała może być spowodowana innymi czynnikami np. chorobą – warto takie kwestie konsultować także z weterynarzem.

Aby mieć pewność, że wszystko jest w należytym porządku warto regularnie sprawdzać kondycję (BCS) oceniając wygląd i dotykając strategicznych miejsc na jego ciele. Można też konia raz w miesiącu mierzyć zwykłą taśmą centymetrową. Jeśli koń tyje, energii w paszy jest najprawdopodobniej zbyt dużo. Jeśli chudnie możliwe, że dostaje zbyt mało energii lub innych składników odżywczych lub tak jak już wspomnieliśmy organizm może być dręczony przez chorobę.

Pamiętajcie nasz wpis nie wyczerpuje tematu dostarczania, powstawania i spalania energii na poziomie komórkowym. Mamy jednak nadzieję, że pozwoli wam na przyjrzenie się się diecie, kondycji i treningom waszego konia